برهمن (Brahman)، نماد انتزاعی از ایزد ایزدان در مذهب هندوئیسم و اساطیر هند است.
برهمن غیر قابل تغییر، ابدی، بیکران و نماینده حقیقت لایزالی است که اساس تمامی موارد موجود در هستی را شامل میشود. گرچه طبیعت این ایزد فرای ماده است، اما اغلب او را بصورت تجسم یافته با نام ایسوارا نیز میشناسند.
همه ي فرقه هاي ايين هندوييسم به ثالوث اعظم، يعني خدايان بزرگ سه گانه 1.
برهما (خداي خلقت و آفريدگار كل)؛ 2. شيوا، (خداي مرگ و مهلك كل)؛ 3. ويشنو (خداي زندگي و حافظ كل) اعتقاد دارند.
برهما را نباید با برهمن یا روح اعظم هستی اشتباه گرفت؛ با این وجود ریشه هر دو اسم یکی هستند. همسر او ساراسواتی، الهه آموزش است.
بر طبق اساطیر، در آغاز جهان برهما از گل نیلوفری زاده شد که از ناف ویشنو رشد کرده بود. افسانهای دیگر میگوید که او از آب زاده شد. علاوه بر این، گفته میشود که او فرزند برهمن و تجسم روح زنانگی، مایا نیز بوده است.
در آغاز خلقت جهان، او هفت دانای بزرگ را خلق کرد تا در ساختن باقی جهان به او کمک کنند. سپس پدران انسان را بوجود آورد.
شیوا خداوندی مذکر، فرای صورت، فرای زمان و فرای فضا است
نام او را بصورت " کسی که با ادای نام خود، همه کس را پاک میکند" معنی کردهاند. شیوا مقدسترین نام در این مذهب است.
شیوا را یکی از سه نمود خدا، ایشوارا و دانستهاند. البته این مطلب قابل مقایسه با تثلیث در مسیحیت نیست.
شیوا قادر به هر کاری هست؛ او خالق است، شنوا و حل کننده مشکلات است. از این نظر، باقی خدایان و الههها در مذهب هیندوئیسم، از شیوا پایینتر قرار میگیرند.