فلسفه مهلت دادن به شیطان از دیدگاه قرآن؛

نکته مهمی که در اینجا مسئله است، اینکه چرا خدا به شیطان مهلت داد تا روز قیامت در دنیا بماند؟با وجود اینکه خدا می دانست که شیطان برای گمراهی انسان مهلت می خواهد، بجای اینکه او را از بین ببرد چرا به او تا قیامت مهلت داد تا بسیاری از انسانها را گمراه و اغوا کند؟

در جواب باید گفت: اولاً ، همانطوریکه قبلاً بیان شد و قرآن نیز موید است؛ انسان موجودی است صاحب اختیار و اراده و هر عملی که انجام می دهد با اراده اش بوده نیز اعمالی که با اراده اش انجام می دهد مستحق پاداش و جزا است و را ه کمال و سقوط را بهمراه دارد.

اماّ، شیطان هرکز نمی تواند انسان را به اعمال زشت و گمراهی مجبور کند، بلکه او با وسوسه های خود انسان گمراه و غیر مومن را به اعمال زشت و گمراه دعوت می کند اما هرگز نمی تواند انسان مومن و با ایمان را به اعمال زشت وسوسه و دعوت نماید و اگر دعوت نماید دعوت او را ردّ می کند.

انّ عبادی لیس لک علیهم سلطان الّا من اتّبعکَ من الغاوینَ(33)
همانا بر بندگان من تسلط پیدا نخواهی کرد مگر گمراهانی که از تو پیروی می کنند.

ثانیاً: خداوند شیطانی را موجود شرّ ومتمرّد نیافریده بلکه براساس خیر آفریده ، زیرا او موجودی بوده که سالیان به عبادت خدا مشغول بوده و سرانجام با اراده خودش از خدا دور شد. از طرفی نیز، انسان موقفی می تواند مراتب کمال را طی کند که موانع بیشمار سر راهش، از جمله و سهوهای شیطانی را دور کند.


1- سوره قدر
2- سوره اسراء
3- نحل –2
4- نحل 1.2
5- بقره – 87
6- نحل - 2
7- سجده – 9 ،
8- نساء – 171 ،
9- بقره – 285
10-آل عمران- 18 ،
11- انبیاء- 27 ،
12- نازعات – 5- 1 ،
13- صافات – 3 – 1
14- انبیا – 20 ،
15- فاطر-1 ،
16- رحمان- 15 ،
17- 2- نمل – 39- 38 ،
18- جن – 6
ـ19- ذاریات – 56 ،
20- جن – 1 ،
21- جن – 6 ،
22 – جن – 14
23- نخل -28 ،
24- یونس – 21 ،
25– مدَثر – 31
26- کهف 50 ،
27- حجر 31-30 ،
28- اسراء 61 ،
29- اسراء 61 ،
30- حجر 34 ،
31- حجر 37- 36
32- یوسف 5 ،
33- حجر 42

سید احمد رمضانی