آناهیتا فرشته پاکی ها فرشته آناهيتا ، فرشته موكل بر آب ، باران ، فراواني ، بركت، باروري ، زناشويي ، عشق ، مادري ، زايش ، پيروزي و ستاره ناهید ( سیاره زهره یا ونوس ) است. اين فرشته كه نمادي است از پاكي و كمال زن ايراني ، از دوران هاي كهن در ايران باستان ستايش مي شده است.
نام اين فرشته در اوستا اردوي سورا آناهيتا آمده است . اردوي به معنی بالنده و فزاينده است . سور هم ريشه است با نام خاص سورنا در زبانهاي فارسي پهلوي به معني نيرومند و آناهيتا به معني نيالوده و بي آلايش و پاك است و اين صفت آبها و رودهاست كه پاك و فزاينده و زورمند هستند.
نام های دیگر او آناهید ، آناهیت و ناهید می باشد.
در سوره آبان يشت اوستا توصيف اين فرشته بسيار دقيق و شاعرانه آمده است.
در آنجا آمده است كه در كنار هر يك از رودها و درياها ، كاخ با شكوهي كه بر روي هزار پايه قرار گرفته است و هزار ستون زيبا و يكصد پنجره درخشان دارد ، بر روي صفحه اي ، بستري زيبا و خوشبوي ، آراسته به پالش ها گسترده شده است. اين كاخ بلند و با شكوه از آن دختري زيبا ، جوان ، برومند و خوش اندام است. كه كمري زرين بر ميان بسته است .در آيه هاي ديگر آبان يشت ناهيد را بصورت دختری برنا، سپیدروی ، سپيد بازو ، راست كردار ، بلند بالا و خوش صورت و آزاده نژادي مي بينيم كه كمربند بر ميان بسته و كفشهاي درخشان پوشيده و با بندهاي زرين آنها را بسته است و زينتهاي فراوان دارد.
در جاي ديگر همان زن سروقامت و زيباپیکر را مي بينم كه پوشش زرين و پرچين در بر كرده و نيك ايستاده است.
گوشواره هاي چهار گوش زرين به گوش و گردن بندي بر گردن آويخته است و تاج زرين هشت پري كه زينتي جقه مانند در جلو دارد ، آراسته به گوهرهايي كه همچون ستاره مي درخشد بر سر دارد. در برخي پيكره ها نیز پوشش همانند چادر امروزين بر سر دارد.
در جاي ديگر او را به كردار دختري دلاور گردونه ران مي بينيم كه بر گردونه‌اي سوار است و لگام چهار اسب بزرگ و سفيد و يك رنگ و يك نژاد را كه نمودار باد و باران و ابر و تگرگ هستند در دست دارد و به سوي دشمن مي تازد .
گاهی نیز این فرشته پاکیها به چهره زنی جذاب لمیده بر بستری آسمانی توصیف شده است.
اين فرشته بزرگ فزاينده گله ورمه، فزاينده گيتي و دارايي و فزاينده كشور است.
مردان و زنان را براي زايش پاك مي سازد. دختران براي يافتن همسري نيك ا ز او یاری می جویند.
همچنین در روایتهای ایرانی آمده است که به هنگام زايش زرتشت پاک، آناهيد مادر او ( دغدو ) را نوازش مي‌كند و زرتشت پس از تولد در روي او و در روي پدر و مادر مي‌خندد.
به طور کلی چهره ، اندام ، زیبایی ،اخلاق و رفتار او نمایانگر یک دختر ناب آریایی و زن اصیل ایرانی می باشد.
در نوشته های بازمانده از پارسی باستان نام او در نوشته های اردشیر دوم پادشاه هخامنشی بسیار است. پیکره های او در سراسر ایران زمین (مانند نقش رستم) در دوران هخامنشیان ، اشکانیان و ساسانیان و سکه های آن دوران دیده می شود. پرستشگاه های فراوانی به نام او در ایران زمین ساخته شده بود که هنوز یادمانهای برخی از آنها (مانند معبد کنگاور) وجود دارد.برخی از آنها نیز پس از اسلام تبدیل به زیارتگاه اسلامی گشته اند.
پيوند اردويسور آناهيتا و دين زرتشت برشي از پيوند اسطوره و دين در جهان باستان است كه ريشه در پديده هاي بنيادين زندگي انسان دارند . اسطوره ها ، راوي واقعيتي ريشه دار در زمان هاي آغازين است و پيدايش دين مرحله پديد آمدن ارزش هاي مطلق در روند باورهاي اسطوره اي و آغازگر دوره اي نوين در روند دگرگوني باورهاي انسان مي باشد.
پس از دوران زندگي زرتشت بتدريج آيين پرستش آناهيتا همراه با بسياري از باورهاي گذشته وارد دين زرتشت شد. در اين روند آناهيتا و مهر به دليل پيوندهاي ديرينه سرنوشتي همانند داشتند.
درباره آناهيتا حتي كوششي براي جايگزيني پئورو چيستا دختر زرتشت بر جاي او شده بود كه توفيق چنداني نيافت زيرا نياز خواستن از آب جزئي از آيين هايي بود كه دين زرتشت توانايي بر اندازي آنرا نداشت و ديرينگي پيوند آناهيتا و آب چنان بود كه هيچكس نمي توانست جايگزين آن گردد. به اين ترتيب آب دومين آفريده مادي اورمزد و مقدس ترين عنصر پس از آتش شد. آناهيتا از حلقه هاي پيوند نيكي ها به جهان گشت و يكي از نيروهاي زندگي بخشي شد كه هنگام تولد زرتشت از او پشتيباني مي كردند.
موعودان دين زرتشت ( اوشيدر ، اوشيدر ماه و سوشيانت ) را به آناهيتا سپردند و اهميت اين ايزد بانو به جايي رسيد كه اهورامزدا درباره او به زرتشت گفت : اوست كه برازنده ستايش و سزاوار نيايش براي جهان مادي است .
خرده اوستا يا اوستاي متاخراز آناهيتا واعتقادات نسبت به آن سخن مي راند در سرود آبزور از اين ايزد بانو چنين ياد مي شود :
مي ستائيم آناهيتا را كه به همه سو گسترده است ... دشمن ديوان ، اهورايي كيش و لايق ستايش در جهان مادي است ...مقدسي كه افزاينده گيتي است ، مقدسي كه افزاينده جان است ... مقدسي كه افزاينده گله و رمه است ... كه نطفه همه مردان را پاك مي كند ... كه زهدان همه زنان را براي بارور بودن پاك مي كند ...كه زايش همه زنان را آسان مي كند......
نخست خواهش خود را از آناهيتا بخواه اي زرتشت ...پس از تقديم هديه جملات زير را بخوان ، اي آناهيتا به من عطا كن بزرگترين نعمت ها و تندرستي را... به من ببخش گله و رمه و فرزندان باهمت را همانطور كه بكسان ديگر كه پيش از من از تو خواسته بودند...
