همه چیز در مورد اسپند

 
   

وقتی اسم اسپند رو میشنویم یاد زنانی می افتیم که سر چهار راه ها بین ماشین ها راه میرن و اسپند دود میکنن و یا مادربزرگ ها که هر از گاهی برای چشم نخوردن ما اسپند دور سرمون دود میکردن . اما آیا اسپند دود کردن تاثیری در چشم زخم داره ؟ اصلن اسپند چی هست ؟ در زیر همه سوالات شما در مورد اسپند جواب داده شده :


- نام : خیلی ها به اسپند میگن اسفند ! بکار بردن این لغت کاملن اشتباه هست چون ما ماهی در تقویم ایرانی داریم که به اسفند معروف هست بنابراین کاربردش اشتباه هست و از طرفی این لغت بنا به گفته بعضی تاریخ شناسان توسط اعراب وحشی بکار برده شده چون در زبان عربی حرف " پ " وجود نداره و عرب ها بعد از اشغال وحشیانه ایران زمین , لغاتی رو که نمیتونستن تلفظ کنن با اضافه کردن کلماتی که در زبان خودشون قابل تلفظ بودن , تغییر دادن مثل اسپند که بعضی اوغات به اشتباه اسفند گفته میشه که کاملن غیر ایران و غلط هست ! البته در گویش های مختلف در نقاط مختلف ایران اسپند نام های گوناگونی داره مثلن اهالی خراسان بهش میگن سپنج ! طبق تحقیقات زبانشناسان , اصل این کلمه سژند بوده که به مرور به سپند تغییر پیدا کرده و امروزه ما بهش اسپند میگیم . خیلی از شعرا مثل حافظ در اشعار خودشون واژه سپند رو استفاده کردن .

- تاریخچه : این گیاه در بیشتر نقاط خاورمیانه و شرق میانه شناخته شده ست . آذربایجان , ترکیه , سوریه , عراق و مخصوصن ایران کشورهایی هستن که اسپند رو بکار میبرن . ترک های ترکیه و ایرانیان از میوه خشک شده این گیاه که بصورت رشته ای ریس کشیده میشه , بعنوان نماد دور کردن چشم زخم استفاده میکنن و با قرار دادن اون در بالای سر در ورودی منازل به اعتقاد خودشون چشم حسودها رو کور میکنن . قدیمی ترین اسنادی که در مورد استفاده اسپند وجود داره , در اسناد زرتشتیان هست و ایران باستان که از مخلوط اسپند و برگ های خشک شده آویشن برای نیایش های خودشون و پاکیزه کردن هوای عبادتگاههاشون استفاده میکردن و همچنان هم استفاده میکنن .

- گیاه شناسی : اسپند از گیاه به دست میاد و در واقع دانه های میوه ای بنام سراب هست که در انگلیسی به اون Harmal میگن و با نام علمی Harmala Peganum شناخته میشه . این گیاه بصورت وحشی در خاک های سست و کم حاصل رشد میکنه . گل های گیاه اسپند سپید رنگ هست و ارتفاع بوته به بیش از سی سانت میرسه . گل ها بعد از خشک شدن تبدیل به میوه سبز رنگ کوچکی به اندازه نخود شده و میوه پس بعد از خشک شدن دانه های اسپند درونش شکیل میگیره . این دانه ها شکل نامنظم دارن , به رنگ قهوه ای بی رنگ .

- موارد استفاده :
از دانه اسپند در رنگرزی استفاده میشد و رنگ های سرخ و زرد ازش میساختن . همینطور اعتقاد بر این بود که دود حاصل از سوختن دانه های اسپند ضد عفونی کننده هواست و ارواح خبیثه رو دور میکنه . البته منظور از ارواح خبیثه , بیماری ها و میکروب ها بود که اون زمان ها شناخته نشده بودن . وقتی در خانه ای شخصی بیمار میشد مرتب بالای سرش اسپند دود میکردن تا بهبود پیدا کنه و همینطور از سرایت بیماری به دیگران جلوگیری بشه . برای چشم زخم و جلوگیری از چشم خوردن هم از اسپند استفاده میکردن . خیلی ها بهش اعتقاد ندارن و اون رو تنها خرافات میدونن و از نظر علمی هم ثابت نشده . بعضی ها بهش معتقدن و بعضی ها نه ! اما از جنبه اینکه دود اسپند آیا دارای خاصیت هست یا نه , از نظر علمی ثابت شده که سوزاندن دانه های اسپند باعث آزاد کردن ماده ای میشه که ضد میکروب هست . همیینطور عصاره دانه های اسپند دارای آلکولوئیدی بسیار قوی هست که خاصیت آنتی باکتریال داره و روی بیشتر باکتری ها اثر میذاره و اونها رو نابود میکنه . در طب سنتی ایرانی هم دانه های اسپند خواص بسیاری دارن . درمان عفونت های پوستی , بادشکن , خواب آور , ضد حساسیت پوستی و اگزما , ضد کرم و تکرر ادرار و ... همگی خواصی هستن که در طب سنتی به دانه های اسپند نسبت داده شده .

- خطرات : دود ناشی از سوزاندن دانه های اسپند در طولانی مدت و به مقدار زیاد باعث سرطان ریه و تنگی نفس و آسم شدید میشه به همین دلیل نباید افراد در اتاق در بسته به مدت طولانی از دود اسپند تنفس کنن !

- چطور اسپند دود کنیم :
اسپند رو ابتدا دور سر شخصی که ازش تعریف شده و میترسن که چشم بخوره توی دست میگردونن و همراه با گردش دست , شعر و اورادی برای جلوگیری از چشم زخم میخونن و سپس دونه ها رو همچنان که اوراد رو میخونن , میریزن روی زغال داغ و یا در یک صافی و صافی رو می گیرن روی آتش و دود میکنن و سپس ظرف محتوی اسپند رو دور سر شخصی که بیم چشم خوردنش میره میگردونن و بهش دود میدن و اونو مصون میکنن از چشم زخم . شعر بسیار جالبی هم سینه به سینه از قدیم در موقع دود کردن اسپند از مادران ما نقل شده که اصل این شعر این هست :

اسپند و اسپند دونه ، اسپند سی و سه دونه ، از خویش و قوم و بیگونه ، هر که از دروازه بیرون رود ، هر که از دروازه تو بیاید , کور شود چشم حسود و بخیل , شنبه زا یکشنبه زا پنجشنبه زا جمعه زا ، زیرزمین ، روی زمین ، سیاه چشم ، زاغ چشم ، هر که دیده و هر که ندیده ، همسایه دست راست، همسایه دست چپ ، همسایه پیش رو ، بترکه چشم حسود و بخیل .

البته در حال حاضر بجای این شعر فقط اسم تمام اقوام و دوستان و آشنایان فرد گفته میشه و سپس اسپندها رو میسوزونن ...

- مواد تشکیل دهنده اسپند : مهمترین قسمت اسپند موادی هست که اونو تشکیل میده و در واقع اسپند از مخلوط چند ماده و سوزاندن اونها با هم کمی تشریفاتی تر میشه . در طول زمان این مواد به دانه های اسپند اضافه شدن . ولی بیشتر مردم همچنان تنها به سوزاندن همون دونه های اسپند به تنهایی میپردازن . یک اسپند کامل شامل :

دانه های اسپند , دانه های رنگ کرده اسپند برای تزئین , تعدادی میوه های کامل اسپند , قطعات خرد شده بلور زاج سفید , برگ های گیاه مورد , دانه های گلپر کوبیده نشده , تکه های کوچک کندر . زرتشتیان هم برگ های خشک شده گیاه آویشن رو به این ترکیب اضافه میکنن ! این ترکیب یک اسپند کامل هست . البته اضافه کردن این مواد به اسپند بی جهت نبوده . 

یک دلیلش اینه که سوزاندن خالص اسپند بوی نامطوبعی ایجاد میکنه ولی سوزاندن اسپند با این مواد , بوی اونو ملایم و قابل تحمل و خوش بو میکنه . کندر و اسپند هر دو ضد عفونی کننده هستن , زاج سفید هم خواص ضد عفونی کنندگی داره و از طرفی در اعتقادات ایران باستان بلور زاج سفید خودش ضد چشم زخم بوده و به گردن بصورت گردنبند وصل می انداختن ,  زاج سفید وقتی حرارت میبینه ذوب میشه و دانه های اسپند رو در بر میگیره و حالت چسبندگی ایجاد میکنه و مانع از پرش اونها به اطراف میشه , دانه های گلپر بسیار معطر هستن و بوی خاصی تولید میکنن , برگ های مورد در طب سنتی بعنوان گیاه خوشبختی شناخته شده و سوزاندنش خوشبختی رو به شخص بر میگردونه .
پس میبینیم که ایرانیان هوشمند این ترکیب رو بطور اتفاقی درست نکرده بودن .
در ضمن شما میتونین اسپند رو در منزل یا حیاط یا هر جایی پرورش بدین . کافیه کمی خاک گلدان یا باغچه رو کنار بزنین و دانه های اسپند رو بپاشین و روش کمی خاک بریزین . بعد از دو - سه روز میبینین که جوانه های اسپند سبز میشه و شروع به رشد کردن میکنه . 
تنها نیازش کمی آب و آفتاب و یک خاک خیلی معمولی هست .
در مورد کندر هم بگم که کندر در واقع صمغ درخت هست و شما میتونین کندر رو مثل آدامس بجوین و طعم خوبی داره و در ضمن برای هوش و حافظه بسیار مفید هست البته باید توجه کنین که کندر اگه مرتب مصرف بشه حالت بیش فعالی و افزایش انرژی مغزی ایجاد میکنه و ممکنه باعث فعالیت بدنی زیاد و یا بی خوابی بشه !
افراد در برابر بسیاری از عوامل محیطی آسیب‌پذیرند و نسبت به آنها واکنش شدید نشان می‌دهند. این عوامل نه تنها شامل عوامل حساسیت‌زاست؛ بلکه ممکن است عوامل تحریک‌کننده‌ای مانند بوهای تند، دود غلیظ، هوای گرم یا هوای سرد را نیز شامل شود. اگرچه رو به رو بودن با برخی از این عوامل مثل آلودگی هوا در شهرها تا حدودی اجتناب‌ناپذیر است ولی باید دقت داشت که به‌صورت خودخواسته این عوامل ایجاد یا تشدید نشوند.
یکی از این عوامل که در جامعه ما بسیار رواج دارد دود کردن اسفند است؛ عاملی که نه تنها تاثیر مثبتی بر سلامت ندارد، بلکه می‌تواند افراد مبتلا به آسم و آلرژی را در معرض خطر قرار دهد. البته در جوامع و اقوام مختلف، برخی اعتقادات و آداب و رسوم وجود دارند که فاقد جنبه علمی هستند و توسط متخصصان تایید نمی‌شوند. در کشور ما نیز دود کردن اسفند که از سال‌های دور جزو رسوم بوده و برای در امان ماندن از چشم‌زخم انجام می‌گرفته، از همین دسته آداب و سنن است. در واقع این مساله صرفا یک خرافه است که باید به صورت علمی و آگاهانه با آن برخورد کرد. جنبه تصفیه‌کنندگی و میکروب‌زدایی دود کردن اسفند نیز که گاهی از آن صحبت می‌شود، پایه علمی ندارد و توسط متخصصان توصیه نمی‌شود. متاسفانه این موضوع نه تنها در میان عوام، بلکه گاهی در سطوح بالاتر و در رسانه‌ها نیز عنوان می‌شود و حتی در صدا و سیما هم خیلی از این قبیل مسایل مطرح می‌شود که جنبه ژورنالیستی و غیرعلمی دارند و دست‌اندرکاران این حوزه‌ها باید توجه داشته باشند که اگر آموزش صحیح در این خصوص انجام نمی‌دهند، لااقل بدآموزی نیز نکنند.
اسفند با ایجاد دود غلیظ در هنگام سوختن، باعث می‌شود که نایژه‌های فرد مستعد آلرژی و آسم، به‌سرعت واکنش‌‌ نشان دهند و با ایجاد اسپاسم و انقباض، موجب تشدید علایم آسم شوند. باتوجه به این نکته که دود کردن اسفند در میان ایرانیان به‌صورت یک رسم معمول درآمده است، من از همکاران پزشک خواهش می‌کنم که در این زمینه حساس باشند و علاوه بر سوالات معمول در مورد افراد با علایم آسم (مثل حضور فرد سیگاری در منزل) این مساله را نیز سوال کنند که آیا در منزل اسفند نیز دود می‌شود یا نه.
علاوه بر افرادی که مبتلا به آلرژی‌های تنفسی و آسم هستند، افرادی نیز وجود دارند که زمینه ژنتیکی آسم دارند و به اصطلاح آتوپیک هستند و دود اسفند می‌تواند دستگاه تنفسی این افراد را نیز تحریک کند و موجب بروز علایم آسم در آنها شود. دود اسفند در صورت استفاده مکرر حتی در افرادی که زمینه ژنتیکی آسم ندارند نیز می‌تواند موجب حساس شدن ریه‌ها و بروز علایم آسم شود.



















 






روایت مردم افغان

*هزار اسپند : حرمل اسفند سفند اسپند و سپند سوختنی. چیزی است که سوزند دفع چشم زخم را.

---

•    پیامبر خدا (صلی الله علیه واله):« هر کس به مدت چهل روز هر صبح یک مثقال هزار اسپند* حل شده در آب بخورد نور حکمت در دلش روشن می شود و از هفتاد و دو بیماری که کمترین آنها جذام است ایمنی می یابد.»
•    پیامبر خدا (صلی الله علیه واله):« هزار اسپند هیچ بوته و برگ و میوه ای نمی رویاند مگر این که فرشته ای بر آن گماشته شده است تا زمانی که بدان کس که می رسد برسد یا خرد شود. در تنه و ریشه های آن رازی نهفته است و در دانه ی آن درمان هفتاد و دو درد است . و با آن و با  کندر درمان کنید.»

بحارالانوار

•    امام علی (علیه السلام):« ..... ریشه ی هزار اسپند نشاط آور و شاخه ی آن درمان هفتاد و دو درد است.»

دعائم الاسلام

•    امام صادق(علیه السلام) :«..... شیطان نیز از خانه ای که در آن هزار اسپند است هفتاد خانه دور می شود و آن شفای هفتاد بیماری است که کمترین آنها جذام است پس از آن غفلت نورزید .»
•    محمد بن حکم نقل می کند که: یکی از پیامبران الهی از ترسو بودن امت خود به درگاه خداوند نالید خداوند به او چنین وحی فرستاد:« به امتت فرمان بده که هزار اسپند بخورند در روایتی دیگر است:« به آنان بفرما که هزار اسپند برگیرند و بخورند چرا که مرد را شجاعت می افزاید. »

مکارم الاخلاق

Peganum Harmala (L.)
Syrian Rue (En.)
Harmal (Fr.)

اسپند در دشت بکوا و مزار شریف به وفرت پیدا میشود. هکذا در زمینهای بایر عربستان، بحیره مدیترانه و ترکیه خیلی زیاد است.
مردم ما اکثر آنرا برای، دفع بدبوئی خانه بکار میبرند، و هم در محیط ما شکل عنعنوی دیگری دارد که آنرا برای دفع نظر بد دود مینمایند، و روغن آنرا ضد سیاتیک استعمال میکنند.

اسپند از جمله نباتات کاملا طبی بوده، و دود آن انتی سپتیک میباشد، و بهترین دوا در طب یونانی محسوب شده است.
اسپند دارای الکالوئیدهای مانند هارمین(Harmine) میباشد. پوست اسپند جهت صرع (میرگی)، فلج، عرق النسا (سیاتیک) نافع بوده استعمال میشود، همچنان برای جنون وسایر امراض بارده دماغ و اعصاب، رفع استسقا، یرقان بکار میرود. هرگاه قدری اسپند را بین آب جوشانده وصاف نمایند و آب آنرا باعسل وروغن کنجد مخلوط نمایند و محلول مذکور در مواقع زهریت غذا در معده، استعمال نمایند قی آور خوبست.
در حدود یک مثقال اسپند هرگاه پانزده شب متواتر خورده شود مریضی عرق النساء را تداوی خواهد کرد.
دانه های اسپند خواب آور، معرق، ضد کرم وکرم کدو دانه، قاعده آور، ضد باد امعا، نرم کننده سینه، زیاد کننده شیر مادران شیرده، زیاد کننده ادرار، مسهل سودا و بلغم میباشد. بر علاوه جهت صرع وهستری، فلج، جنون وسایر امراض دماغی و عصبی خوردن دانه های آن مفید است.
(۲۵) گرام اسپند در (۱۲۰) ملی لیتر آب جوش داده بعد از صاف نمودن با یکصد گرام عسل و (۷۰) گرام روغن کنجد مخلوط نموده روزانه سه قاشق خورده شود و این عمل مدت یکماه دوام کند نفس تنگی ضیق النفس را در مان مینماید، علاوتاً سرفه خشک و مرطوب را علاج خوبی است.
تقریباً مقدار (۲۰) گرام اسپند بداخل یک لیتر آب انگور جوش داده شود، تا (۱۵۰) گرام آب آن باقی بماند، اگر این محلول روزانه ۱۵ گرام در مدت یکماه خورده شود، جهت مرض هستری مفید ثابت میشود.
دود اسپند ضد مکروب و ضد حساسیت است، آنانیکه آنرا دود میکنند به غلط نرفته اند.

اطلاعات گیاه شناسی اسپند :

سبز روشن ، گیاهی شاداب ، شاخ و برگ بصورت گیاهان چندساله ، با سن افزایش سن گیاه حالت چوبی شده میگیرد، رشد افزایشی و 1 تا 2 پا بلند می شود . برگ ها 2 اینچ طول پیدا می کنند وتقسیم شونده هستند . گلهای آن سفید ، پنج کاسبرگ دارند ، دارای دو تا چهار کپسول به قطر حدود 3 / 8 اینچ . بومی بیابانهای جنوب آسیا و افریقا است. همچنین بصورت وحشی در برخی از مناطق تگزاسیافت می شود .این گیاه در بسیاری از مناطق جهان رشد می کند  : آفریقا ، آسیا و شرق میانه ، هند ، ایران و جنوب امریکا ، مکزیک ،جنوب ایالات متحده  و ...

 کشت و اشاعه : اسپند براحتی در خاک خشک و شنی قابل کشت است . در مقابل خشکسالی تحمل بالایی دارد و رشد خود را حفظ می کند. دانه های زنده بسیار نادر یافت می شوند ولی در تماس با خاک و کمی رطوبت قدرت رشد و نمو را پیدا می کند . در آپارتمان گلدان یا محیط رشد باید ترکیبی از نیمی  شن و ماسه و نیمی از خاک باشد . ماه آوریل و می بهترین زمان کاشت اسپند می باشد . نگه داری خاصی ندارد و باید در فصل سرد از سرمازدگی گیاه جلوگیری شود .

برداشت : کپسول های حاوی تخم براحتی قابل برداشت هستند . بهتراست پس از برداشت در زیر نور آفتاب خشک شوند . برداشت ریشه در فصل پاییز صورت می گیرد . ریشه و دانه این گیاه قدرت ضد میکروبی محیط و هوا را دارا می باشد .

گیاه اسپند دربردارنده مواد ضد میکروبی از نوع آلکالوئیدها می‌باشد، که این مواد در بخش‌های مختلف آن (دانه، کالوس و نهال) زیاد یافت می‌شود. از جمله آلکالوئیدهای مهم آن می‌توان به آلکالوئید هارمین، هارمالین، هارمالول و پگانین و آلکالوئیدهای کینازولین اشاره کرد.

"لئوناردو داوینچی و میکل آنژ هر دو ادعا کرد که ، قدرت ماوراء طبیعت این گیاه در افزایش خلاقیت آنها بسیار تاثیر گذار بوده است .

در گذشته از این گیاه جهت دفع و نابودی بیماری طاعون استفاده می شد . نوشته هایی از بومیان آمریکای جنوبی در خصوص اهمیت و ارزش این گیاه اسپند یافت شده است .

هر کیلو اسپند مرغوب - از نظر میزان مواد ضد میکروبی از نوع آلکالوئیدها در آن - در آمریکا به ارزش تقریبی۱۸۰ هزار تومان معامله می شود .

 

خواص دارویی و مزایای اسپند :

• هارمالین در دانه اسپند  در درمان تب بسیار مفید است. همچنین در مالاریا مزمن سودمند است اما در موارد نه چندان حاد موثر است. دانه ها بصورت جوشانده یا پودر شده استفاده می شوند .
• هارمالین و سایر آلکالوئیدهای موجود در دانه اسپند در درمان آسم بصورا اورژانسی بسیار مفید می باشند .
• دانه های اسپند به عنوان عامل تحریک ترشح شیر مادر و یا افزایش جریان شیر در مادران ، استفاده می شود .
• عصاره گیاه اسپند در درمان التهاب حنجره و به عنوان دهانشویه مفید می باشد .
• از دانه اسپند جهت دفع شپش سر ستفاده می شود و یک دافع قوی حشرات است .
• در دفع کرم های روده بسیار مفید است .
• تنظیم کننده دوره قاعدگی و در دروه های سخت و دشوار قاعدگی کاربرد درمانی دارد .
• دود کردن دانه و کپسول به همراه ساقه و برگ آن در محیط اثر میکروب کشی دارد . {البته در حد نرمال نه زیاد} .

احتیاط در استفاده از اسپند:

در درمان دارویی باید طبق دستور و در دزهای پایین و محدود از اسپند استفاده شود . استفاده طولانی مدت و در دوز بالا می تواند حالت سمی پیدا کرده و سبب بروز اختلالات عصبی و افسردگی شود .

در طب سنتی از عصاره‌های گیاهی اسپند جهت افزایش ترشح شیر، دفع ترشح شیر، دفع کرم‌های روده، درمان روماتیسم، افزایش قدرت جنسی و نیز به عنوان یک مسکن جهت رفع درد معده بکار می‌رفت.

در تحقیقات آزمایشگاهی که از عصاره اسپند جهت از بین بردن میکروب‌ها استفاده شده‌است. نتایج جالب توجهی بدست آمده‌است. عصاره‌های حاصل از کالوس خواص ضد میکروبی در برابر میکروب‌هایی نظیر استافیلوکوکوس اورئوس، اشریشیا کولی و کاندیداآلبیکانس را نشان داده‌است. برای تولید کالوس از جدا کشت‌های اسپند معمولاً یک محیط پایه MS که حاوی هورمون KIN، باشد کافی است، اما همراه کردن یک هورمون اکسینی نظیر ۴-D و ۲ و NAA با هورمون KIN باعث افزایش تولید کالوس می‌گردد. تاکنون هیچ تحقیقی بروی سیستم باززایی نوساقه و ریشه در گیاه اسپند صورت نگرفته‌است.

دراین تحقیق بمنظور باززایی گیاه اسپند جهت بررسی ارتباط بین مراحل مختلف تمایز و تولید آلکالوئیدها از جدا کشت‌های مختلف نهال اسپند و نیز محیط کشت حاوی هورمون BA,KIN و ویتامین تیامین تشخیص داده شد. علاوه بر آن از نظر وجود آلکالوئیدها، کالوس‌های تیره و آبدار نسبت به کالوس‌های سبز و سفاف بیشترین آلکالوئیدها را دارا بودند. همچنین نوساقه‌ها و کالوس مولد ریشه نیز دارای آلکالوئیدهای هارمالا بودند.

در گویش برخی از مردم ایران به ویژه استان فارس به آن دونشت گویند. از امام صادق(ع) درباره اسپند و کندر سوال شد پس آن حضرت فرمود: هیچ ریشه ای از گیاه در زمین نمی جنبد و هیچ شاخه ای در آسمان بالا نمی رود مگر آنکه خداوند فرشته ای را ماموریت داده تا آن را به قطعات خرد شده تبدیل کند یا به سرنوشتی که دارد برساند و شیطان (میکروب) از هفتاد خانه ای می گریزد که در نزدیکی خانه ای باشد که در آن اسپند است و شفا از هفتاد بیماری در اسپند است که آسان ترین آن خوره است، پس دود کردن اسپند را از یاد نبرید. ولی کندر منتخب و برگزیده پیامبران سابق است و حضرت مریم(ع) از آن، کم گرفت و هیچ دودی سریع تر از دود کندر به آسمان بالا نمی رود. دود کندر میکروب ها را دفع و آفات و بلاها را طرد می کند پس دود کردن کندر را از یاد نبرید. (بحار ج 59 ص 234) (اسپند HARMEL) یا اسفند یکی از داروهای اصلی گیاهی است که به زبان عربی «حرمل» نامیده می شود.

اسپند از تیره سراب (ygophyllaceaez) است و نام علمی آن «harmala peganum» است. دانه اسفند دارای آلکالوئیدهایی به نام (هارمالین، هارمین، هارمالون) است و دارای خواص دارویی بسیاری است و گندزدایی می کند. بو و دود دانه های اسپند، اثر ضدعفونی کننده در هوا داشته و میکروب ها را از بین می برد. در التیام بیماری های پوستی، جوشانده ریشه اسپند اثر بسیار زیادی دارد عفونت های پوستی خصوصا اگزما را درمان می کند و از بروز حساسیت های پوستی جلوگیری می کند. دانه های اسپند خواب آور و معرق است. اسپند نرم کننده سینه و ریه بادشکن امعا» زیاد کننده شیر مادر مسهل سودا بغلم و ضد کرم کدو است. خوردن دانه های خشک اسپند همراه با کمی خاکشیر تقطیر ادرار و سستی ادرار را درمان می کند.

خوردن مخلوطی از دانه های اسپند و تخم رازیانه بی اختیاری ادرار و دفع شبانه ادرار را درمان می نماید البته برای درمان این بیماری باید از رژیم های خاص نیز پیروی نمود در مورد اول پرهیز از خوردن لبنیات و ترشیجات و در مورد دوم حتما باید از معجون عسل و زرده تخم مرغ در صبحانه استفاده کرد. جوشانده اسپند در تسکین دردهای عصبی گوش توام با آب ترب و روغن زیتون بسیار موثر است. البته به علت سمی بودن از مقدار بسیار کم در این جوشانده باید استفاده کرد.

برای رفع استسقا»، سیاتیک سو» دارد خوردن خیسانده دانه های آن جهت تحلیل مواد سوداوی و تصفیه خون و نرم داشتن سینه نافع است اگر 300 گرم دانه اسپند رابا چهار برابر آب بجوشانند بعد صاف کنند و با صدگرم عسل و هفتاد گرم روغن کنجد مخلوط کرده و به تدریج در طول یک ماه بخورند برای تنگی نفس مفید است و سرفه خشک و رطوبتی را درمان می کند بخور اسپند بر درمان دندان توصیه شده مقدار خوراک اسپند نباید زیاد باشد دود اسپند ضدحساسیت است، چکاندن آب اسپند پخته شده در چشم، پرخونی و قرمزی چشم را التیام می بخشد.

منبع:پایگاه اطلاع رسانی پزشکی شفا