ارکان خدمت نزد اهل باطن چهار است:
* عبادت در حضرت حق
* دلی موحّد
* زبان راستگو
* عمل صالح
تو بندگی چو گدایان به شرط مزد مکن.
امیرالمؤمنین حضرت علی علیه السّلام میفرماید: 'ترا به شوق بهشت و یا ترس از آتش عبادت نکردم، بلکه ترا شایسته عبادت و پرستش یافتم پس آنگاه عبادت کردم.'
عارف کامل، شیخ بهاءالدّین محمّد عاملی (1620–1545 میلادی / 1030–953 هجری) از مریدان شیخ محمّد مؤمن سبزواری، در این معنی گفته است:
نـزد اهـل دین بُـوَد دین کـاستـن***در عبـادت، مزد از حق خواستـن
رو حدیـث ماعَـبَـدْتَـکْ ای فقیر ***از کـلام شـاه مـردان یـاد گـیـــر
چشم بر اجر عمل از کوری است***طاعت از بهر طمع مزدوری است
خـادمـان مـزدگیـرند، ایـن گروه***خـدمـت بـا مزد کی دارد شکـوه
عابدی کو اجرت طاعات خواست***گرکه عابد مینهینامش، خطاست
حضرت مولانا شاهمقصود صادق عنقا میفرماید: انسان را دلی است خاصّ توحید حق تعالی، و لسانی خاصّ شهادت، و جوارحی مخصوص عبادت و او را در عبادت از رعایت چهار امر چاره نیست:
* علمی که او را از خطا بازدارد.
* ذکری که مُجالس و مونس او باشد.
* فکری منزّه و مستقیم که همقدم سیر او بُـوَد در سلوک، و
* زهدی که بترک ماسویالله گوید.
