؟
همسر خداوند، اشراه (Asherah)، یک خدای باوروری قدرتمند بوده است.
بنا بر گفته های یک محقق از
آکسفورد، خدا همسری به نام اشراه داشته که طبق کتاب پادشاهان (Book of
Kings) در کنار یهوه در معبدش در اسرائیل پرستش می شده است .
در 1967، رافائل پاتای (Raphael
Patai) اولین تاریخشناسی بود که عنوان کرد اسرائیلیان در گذشته یهوه و
اشراه را با هم می پرستیدند. این نظریه به دلیل تحقیقات فرانسیسکا
استاوراکوپولو (Francesca Stavrakopoulou) توجهات جدیدی را به خود جلب کرده
، کسی که کار خود را از آکسفورد شروع کرد و در حال حاضر در دپارتمان
خداشناسی و مذهب در دانشگاه اکستر (Exeter) یک سخنران ارشد است.
اطلاعاتی که در کتاب ها، مقالات
و نامه های ژورنالیستی استاوراکوپولو ارائه شده اند اساس یک سری مستندات
سه وجهی قلمداد می شوند که در حال حاضر در اروپا به بحث گذاشته شده اند،
جایی که او به تحلیل ارتباط یهوه و اشراه می پردازد.
استاوراکوپولو در یکی از رسانه
های انگلستان عنوان کرد، » شما ممکن است او را به نام های یهوه، …یا گاد
بشناسید، اما یهودیان،…. و مسیحیان، مردم ادیان بزرگ ابراهیمی، همگی در این
مورد اتفاق نظر دارند: او تنها یک نفر است. او یک شمایل بی همتاست، یکتا،
آفرینندۀ جهان، نه یک خدا در میان خدایانی دیگر… یا موارد دیگری که ما دوست
داریم به آن اعتقاد داشته باشیم.»
او اضافه کرد، » بعد از سال ها
تحقیق در زمینه تاریخ و مذهب اسرائیل، من به تصویری رنگارنگ و متناقض، چیزی
که می تواند به نظر عده ای ناراحت کننده بیاید دست یافته ام، این که
خداوند یک همسر دارد».
استاوراکوپولو مبنای نظریه اش
را بر متون قدیمی بنا نهاده است، شمایل ها و ضد طلسم هایی متعلق به گذشته
که در شهر ساحلی اوگاریت متعلق به کنعانیان، که امروزه سوریه نامیده می
شودکشف شده اند. تمامی این اشیا باستانی این نکته را فاش می کنند که اشراه
یک خدای باروری قدرتمند بوده است.
طبق گفته های استاوراکوپولو
ارتباط اشراه با یهوه علاوه بر انجیل در نوشته هایی بر روی کتیبه ای متعلق
به قرن هشتم قبل از میلاد مسیح در صحرای سینا نیز ذکر شده است. » در اینجا
شواهدی وجود دارد که یهوه و اشراه را به عنوان یک زوج الهی معرفی می کند. و
اکنون متون مشابه بسیاری از آن زمان کشف شده اند، تمامی آنها به این نظریه
که خدای انجیل زمانی همسر داشته قوت می بخشند.»
استاوراکوپولو همچنین اعتقاد
دارد، » انجیل این طور بیان می کند که الهه اشراه در معبد یهوه در اورشلیم
پرستش می شده. در کتاب پادشاهان، به ما گفته می شود که مجسمه ای از اشراه
در معبد قرار داشت و کارکنان مؤنث معبد برای او منسوجاتی مربوط به تشریفات
مذهبی می دوختند. »
جی.ادوارد رایت (J. Edward
Wright) نمایندۀ مرکز مطالعات یهودیان آریزونا و مؤسسۀ باستانشناسی
آلبرایت، به شبکه خبری دیسکاوری نیوز گفت که او با متون مختلف عبری که از
اشراه در کنار یهوه یاد کرده اند موافق است.
او اضافه کرد » اشراه به کلی
توسط ویراستاران مذکر انجیل از آن حذف نشده است، آثار او باقی مانده اند، و
بر اساس این آثار، شواهد باستانشناسی و اشاراتی در مورد او در متونی از
مرزهای یهودا و اسرائیل، می توانیم نقش او را در مذاهب جنوب شرقی مدیترانه
بازسازی کنیم.»
رایت ادامه می دهد،» اشراه- که
در خاور نزدیک باستان با اسم های متفاوت دیگری شناخته می شد، از قبیل
آستارته (عشتر یا آرتمیس) و ایشتار- یک خدای مهم محسوب می شد، کسی که هم
مقتدر بود و هم پرورش دهنده».
رایت می گوید «بسیاری از ترجمه
های انگلیسی ترجیح می دهند’اشراه’ را به عنوان «درخت مقدس» ترجمه کنند، به
نظر می رسد بخشی از آن از یک نیاز مدرن می آید، که به روشنی از روایات
انجیل الهام گرفته تا دوباره اشراه را پشت پرده ای پنهان کند.»
آرون برادی (Aaron Brody)،
گردانندۀ موزۀ Bade و دانشیار انجیل و باستانشناسی در مدرسۀ ادیان اقیانوس
آرام گفت،» مطالبی که در ارتباط با الهه اشراه باشند در انجیل عبری (عهد
عتیق) بسیار نادر هستند و توسط مؤلفان باستان که این متون را گردآوری کرده
اند ویرایش شده اند».
او اضافه کرد،» حتی گفته شده که
اشراه به عنوان یک درخت نمادین قطعه قطعه شده و در خارج از معبد سوزانده
شده، آن هم به دستور فرمانروایانی که قصد داشتند دینشان را خالص کنند، و بر
روی پرستش یک خدای واحد مذکر، یهوه، تمرکز کنند.»
برادی به دیسکاوری نیوز گفت
اسرائیلیان باستان مشرک (چند خدایی) بودند، «تنها با اقلیت کوچکی که قبل از
وقایع تاریخی 586 قبل از میلاد مسیح، یهوه را به تنهایی می پرستیدند. در
آن سال اجماعی از نخبگان در یهودیه به بابل تبعید شدند و معبد در اورشلیم
تخریب شد»، برادی اضافه کرد،» این واقعه به شکل گیری یک دیدگاه جهانی
یکتاپرستی سخت گیرانه وسیعتری منجر شد: یک خدا نه تنها برای یهودا، بلکه
برای تمامی ملت ها».
