۱۳۹۰ دی ۸, پنجشنبه
۱۳۹۰ دی ۵, دوشنبه
کشف کهکشانی که هر سال ۱۰۰ خورشید می‌آفریند؛ دو ایرانی در میان کاشفان
این کهکشان که توسط تلسکوپ‌های زمینی رصد شده‌است حدود سیزده میلیارد سال نوری با زمین فاصله دارد.
برای تصور بهتر ابعاد خلق ستاره‌های جدید در
این کهکشان کافی است یادآوری کنیم که کهکشان راه شیری که منظومه خورشیدی در
آن قرار دارد از نظر وسعت تقریبا ۱۰۰ برابر این کهکشان جدید است ولی تعداد
ستاره‌هایی که سالانه در راه شیری شکل می‌گیرند ۳۰ برابر کمتر از این
کهکشان دوردست است.
یکی از دانشمندان علوم فضایی در مرکز
ستاره‌شناسی آمریکا در آریزونا می‌گوید: «کشف اطلاعات مربوط به این کهکشان
جدید بسیار تعجب‌آور است چون در تمام پژوهش‌های قبلی اثری از کهکشان‌های
متعلق به دوران اولیه شکل‌گیری فضا دیده نشده بود. شاید پژوهش‌های قبلی
بسیار محدود بوده و نتوانسته بودند یک چنین کهکشان‌های دوردستی را رصد
کنند.»
یک گروه بین‌المللی از دانشمندان علوم فضایی
زیر نظر «ماسامی اوچی» از دانشگاه توکیو اولین بار وجود و موقعیت این
کهکشان را کشف کردند. یکی از این دانشمندان می‌گوید که آنها در سه مرحله
اطلاعات گردآوری شده از این کهکشان را طی دو سال گذشته تدقیق کرده و در هر
سه مورد نتیجه تحقیقات یکسان بوده‌است.
به نظر می‌رسد که کهکشان «جی‌ان-۱۰۸۰۳۶» در
نزدیکی اولین بخش‌ها از شکل‌گیری فضا قرار گرفته‌است. احتمالا این کهکشان
حدود ۷۵۰ میلیون سال پس از شکل‌گیری نخستین ستاره‌ها و کهکشان‌ها به وجود
آمده که ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون سال پیش به وقوع پیوسته‌است. چون طبق
فاصله‌ای که این کهکشان با کره زمین دارد مدت زمانی که طول می‌کشد تا نور
آن به ما برسد حدود ۱۳ میلیارد سال است.
تلسکوپ‌های «اسپیتزر» و «هابل» با قدرت
خارق‌العاده دید فروسرخ خود در سنجش و شناسایی سرعت تولید ستاره‌های جدید
در این کهکشان نقش مهمی ایفا کرده‌اند. وسعت کم این کهکشان و قرار داشتن آن
در اولین دوره‌های شکل‌گیری فضا باعث تعجب دانشمندان شده‌است. در اولین
میلیارد سال شروع شکل‌گیری فضا و «انفجار بزرگ» معمولا کهکشان‌هایی که شکل
می‌گرفتند بسیار کوچکتر بوده و میزان شکل‌گیری ستاره‌ها قاعدتا کمتر از
میلیاردها سال بعدی بود.
بهرام مبشر: به احتمال زیاد این کهکشان در نورانی‌تر شدن فضا نقش مهمی داشته‌است
بهرام مبشر، دانشمند ایرانی و عضو هیئت پژوهشی
دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید: «سرعت سرسام‌آور شکل‌گیری ستاره‌ها در این
کهکشان نشان می‌دهد که حدود ۷۵۰ میلیون سال پس از مِهبانگ (انفجار بزرگ) و
آغاز شکل‌گیری فضا، این کهکشان کوچک با سرعتی بسیار زیاد اجرام آسمانی خود
را شکل می‌داده‌است.»
در این مرحله از شکل‌گیری فضا، پس از انفجار
بزرگ اولیه که گرمای بسیار زیادی را تولید کرده بود، به مرور محیط فضا
سردتر شده و اتم‌های هیدروژن لایه‌های گسترده و غبارگونه‌ای را تشکیل دادند
که نوری بنفش‌رنگ تولید می‌کند. این دوران که به قبل از شکل‌گیری ستاره‌ها
و نورانی شدن فضا برمی‌گردد اصطلاحا «دوران تاریک» نام گرفته‌است.
با شکل‌گیری اولین کهکشان‌ها چند صد میلیون سال
پس از انفجار بزرگ و اولیه، به مرور آنچه که امروز فضا نامیده می‌شود
نورانی‌تر شد و دلیل اصلی تولید این نور منجمد شدن توده‌های گاز بود. به
احتمال زیاد کهکشانی که اخیرا کشف شده در این روند نقش مهمی ایفا کرده‌است.
بهرام مبشر یکی از کیهان‌شناسان مشهور ایرانی
در جهان است. وی عضو عالی مؤسسه علوم تلسکوپ فضایی هابل و نماینده سازمان
فضایی اروپا* در ناساست. او همچنین عضو گروهی است که توانستند موقعیت
تغییر کهکشان‌های کوچک را به تصویر بکشند.
این پژوهشگر و کیهان‌شناس ۵۲ ساله، که مدت‌هاست
در آمریکا زندگی می‌کند پیش از این گفت: «احتمالاً در طول چهار یا پنج سال
آینده باز هم تلسکوپ‌های تازه‌ای به فضا پرتاب می‌شوند، تلسکوپ‌هایی که
می‌توانند خیلی عمیق‌تر به جهان نگاه کنند و ما به این وسیله ثابت می‌کنیم
که واقعا کهکشان‌ها همان‌قدرند که ما در تخیل‌مان فکر می‌کنیم و آن را
دقیقاً اندازه می‌گیریم.»
۱۳۹۰ دی ۴, یکشنبه
۱۳۹۰ آذر ۲۲, سه‌شنبه
برخورد دهنده بزرگ هادرون - برایان کاکس
معرفی برخورددهنده هادرونی بزرگ به زبان ساده
مشاهده ویدیو: یوتیوب: LHC به زبان ساده – فیسبوک: LHC به زبان ساده
دانلود ویدیو (۹۸ مگابایت): رپیدشر: LHC چیست؟ – مدیافایر: LHC چیست؟
دانلود ویدیو با فرمت و حجم بالای اصلی (۲۹۵ مگابایت): رپیدشر: LHC چیست؟
در این سخنرانی ترجمه شده، فیزیکدان ذرات، برایان کاکس (Brian Cox) کار برخورددهنده بزرگ هادرون (LHC) را
با زبان ساده شرح می‌دهد.
در این جلسه روشن می‌شود که به چه علت این دستگاه را بزرگترین آزمایش علمی بشر لقب داده اند. این ماشین که بزرگترین در نوع خود است، شور و شوق بسیاری در میان علاقمندان به علم در سرتاسر جهان برانگیخته است. بسیاری آن را نمود پیشرفت علمی و مهندسی انسان در کرۀ زمین می‌دانند.
امید است با استفاده از داده‌های به دست آمده از این دستگاه عظیم، درک انسان نسبت به ساختار بنیادین جهان گسترش یابد.
در مورد سخنران: برایان کاکس یک فیزیکدان راک استار است! (در واقع پیش از فیزیکدان شدن عضو یک گروه موسیقی راک هم بوده!)کار او از دو بخش تشکیل شده است:۱. به عنوان یک فیزیکدان ذرات در بخش آزمایش اطلس (ATLAS) سرن کار می‌کند.
۲. وظیفۀ دیگر او آشنا نمودن مردم با علوم است. وی پرفسوری در دانشگاه منچستر است، و در برنامه‌های علمی بی‌بی‌سی فعالیت مستمر دارد.
بخش‌های پایانی از این سخنرانی جالب:
کل داستان از این قراره. ما می‌دونیم که جهان ۱۳.۷ میلیارد سال پیش در یه حالت بسیار داغ و فشرده -کوچکتر از یک دانه اتم- در مهبانگ آغاز شده. بعد جهان شروع کرده به منبسط شدن و در یک میلیون بیلیون بیلیون بیلیون بیلیونیم ثانیه بعد از مهبانگ، جاذبه از نیروهای دیگه جدا شده. سپس، جهان زیر یه انبساط نمایی رفته که تورم نامیده میشه. در حدود نخستین بیلیونیم ثانیه، میدان هیگز وارد عمل شده، و بعد کوارک‌ها و گلئون‌ها و الکترون‌هایی که ما رو می‌سازنند دارای وزن شدند. انبساط و سرد شدن جهان ادامه یافته، و بعد از چند دقیقۀ کوتاه، هیدروژن و هلیم در جهان پدیدار شدند. همش همینه. اون موقع جهان تقریبا ۷۵ درصد هیدروژن بوده و ۲۵ درصد هلیم، هنوز امروزم همینه. گسترش جهان ادامه یافته تا حدود ۳۰۰ میلیون سال بعد. اون وقت نور شروع کرده به سفر کردن در داخل کیهان که اونقدر بزرگ بوده تا برای نور گذرا باشه. و این چیزیه که ما در تابش زمینۀ کیهانی شاهدش هستیم. و جرج اسموت اون رو به نگریستن به صورت خدا توصیف کرده. در حدود ۴۰۰ میلیون سال بعدش نخستین ستاره‌ها شکل گرفتند. و هیدروژن، و هیلیم شروع کردند به پختن و تبدیل شدن به عناصر سنگین‌تر.
پس عناصر حیات مثل کربن و اکسیژن و آهن، همگی عناصری که لازم داریم تا ما را بسازند در واقع در نسل اول ستارگان پخته شدند؛ که بعد سوختشون تموم شده و منفجر شدند و اون عناصر رو دوباره در سطح جهان پخش کردند. بعد اونا دوباره تو خودشون فروریختند، و نسل دوم ستارگان و سیارات رو بوجود اوردند. و در برخی از اون سیارات، اکسیژنی که برای اولین بار در ستارگان نسل اول درست شده بود با هیدروژن ترکیب شد و آب رو بوجود اورد. آب مایع بر روی سطح. در حداقل یکی و شاید تنها یکی از اون سیارات، حیات ابتدایی فرگشت [تکامل] یافت؛ که در طول میلیون‌ها سال تبدیل به چیزایی شد که روی دوپا راه می‌رفتند. و رد پاشون از ۳.۵ میلیون سال پیش باقیه. و سرانجام رد پایشون رو در جهان دیگری (ماه) برجای گذاشتند، و این تمدن رو به وجود اوردند.
Michio Kaku on the 'God Particle'بررسی امکان کشف ذره هیگز
آوریل 28, 2011 بدست Cyrus
* مدتی است شایعه کشف بوزون هیگز در شتابدهنده سرن بر سر زبان‌ها افتاده است. ولی آیا به راستی کشف شده؟ در این مقاله، میچیو کاکو فیزیکدان مشهور این سوال را پاسخ می‌دهد.
برخورددهنده هادرونی بزرگ موسوم به LHC بزرگترین ماشین روی زمین است، و هنوز از تمام قدرتش استفاده نشده است. از سال ۲۰۰۸ فیزیکدانان سرن، به آهستگی به شدت برخورد ذرّات افزود‌ه‌اند، و با این کار هر بار رکورد قبلی خود را شکسته‌اند. همین چند روز پیش LHC دوباره در کانون توجه قرار گرفت، این بار به علت شکستن رکورد قدرتمندترین برخورد در تاریخ علم. این رکورد قبلاً از آن شتاب‌دهنده‌ی تواترون فرمی به قدرت 4.024E32.cm^-2.s^-1 بود تا اینکه در ۲۲ آوریل، حوالی نیمه‌شب به وقت ژنو، این رکورد توسط LHC به 4.67E32.cm^-2.s^-1 رسید. در نتیجه این برخورد پرانرژی، اطلاعات بسیار زیادی به دست آمده است و همین موفقیت بسیار بزرگی برای آزمایشگاه فیزیک سرن است.
با بیشتر شدن شدت برخورد ذرات، امید دانشمندان جهان هم فزونی می‌گیرد. آنها امیدوارند که این شتابدهنده بلاخره بتواند به تعدادی از سؤالاتی که هزاران سال است پرسیده می‌شوند، مثل اینکه چرا جهان وجود دارد، پاسخ دهد. حتی شاید بتوانیم به پرسش‌هایی که معمولا در انحصار فیلسوفان و متالهان است، هم‌چون احتمال وجود جهان‌های موازی یا سفر در زمان و امثالهم پاسخ دهیم.
دو چیزی که احتمالاً از آغاز فعالیت LHC می‌شنیدید، احتمال ایجاد ماده تاریک و همچنین کشف بوزون هیگز -معروف به ذره خدا- است. از میان این جنگل شلوغ ذرّات کشف شده و مشاهدات و آزمایش‌هایی که تا کنون انجام شده است، همیشه قطعه اصلی ماجرا که بوزون هیگز باشد، کشف‌نشده باقی مانده است. فیزیک هنوز در مورد منشأ جرم یا چرایی جرم‌داشتن ماده پاسخی ندارد. کشف بوزون هیگز نه تنها مدل استاندارد ذرّات را تکمیل خواهد کرد، بلکه زوایای بنیادی نگاه ما به جهان را دگرگون می‌کند.
هفته گذشته، یک گزارش کار از چهار دانشمند LHC در اینترنت درز کرد و به سرعت پخش شد. در این گزارش مطرح شده است که شاید دیگر نیازی به جستجو برای کشف بوزون هیگز نباشد. در این گزارش از این عمل به عنوان «نخستین مشاهده قطعی فیزیکی فراسوی مدل استاندارد» سخن به میان آمده است، و مطرح می‌کند که آشکارساز ATLAS به‌احتمال زیاد نشانه‌هایی را دریافت کرده است که دانشمندان معتقدند رد پای بوزون هیگز در آن قابل مشاهده خواهد بود.
این گزارش می‌تواند حقه‌ای بیش نباشد. عده‌ای می‌گویند که مطالب مندرج در این گزارش به اندازه بوزون هیگز نایاب و گیج‌کننده هستند! این گزارش همچنین می‌تواند در مورد ذره کاملاً جدیدی باشد و اصلاً ارتباطی به هیگز نداشته باشد. برای اینکه مطمئن شویم، فعلا باید منتظر بیانیه رسمی سرن باقی بمانیم.
نوشته: میچیو کاکو / ترجمه: سیروس آزاداندیش / در وبلاگ مهبانگبرای اطلاعات بیشتر:
نقل از الف
اشتراک در:
پست‌ها (Atom)